TƯ DUY THIẾT KẾ LÀ GÌ?
Tư duy thiết kế là một phương pháp tiếp cận giải quyết vấn đề lấy người dùng làm trung tâm, dựa trên giải pháp có thể được mô tả trong bốn giai đoạn:
Bốn giai đoạn của quy trình tư duy thiết kế: xác định, lên ý tưởng, tạo mẫu và triển khai
1. Xác định: Giai đoạn này bao gồm việc quan sát tình huống mà không thiên vị. Nó dựa vào yếu tố lấy người dùng làm trung tâm của tư duy thiết kế và đòi hỏi phải đồng cảm với những người bị ảnh hưởng bởi vấn đề, đặt câu hỏi về những điểm khó khăn của họ và xác định những gì họ đã giải quyết. Sau đó, bạn có thể sử dụng những gì mình học được để tạo ra một tuyên bố hoặc câu hỏi về vấn đề thúc đẩy phần còn lại của quy trình tư duy thiết kế.
2. Lên ý tưởng: Bắt đầu động não tìm ra các giải pháp tiềm năng. Hãy lấy câu hỏi hoặc phát biểu về vấn đề của bạn và đưa ra ý tưởng dựa trên các mô hình hoặc quan sát thu thập được trong giai đoạn làm rõ. Đây là lúc để trí tưởng tượng và sự sáng tạo của bạn bay bổng.
3. Tạo mẫu: Phát triển các giải pháp tiềm năng bằng cách sử dụng các ý tưởng bạn tạo ra, sau đó thử nghiệm, thực nghiệm và lặp lại để xác định ý tưởng nào thành công và ý tưởng nào không. Hãy sẵn sàng quay lại giai đoạn ý tưởng hoặc xác định dựa trên kết quả của bạn. Việc lùi lại trong quá trình này là điều phổ biến và được khuyến khích trong tư duy thiết kế.
4. Triển khai: Cuối cùng, hãy triển khai giải pháp bạn đã phát triển. Một lần nữa, có khả năng bạn sẽ phải lùi lại một vài bước và nhắc lại giải pháp cuối cùng của mình, nhưng đó là phần cốt lõi của giai đoạn này. Sau một số lần thử nghiệm và chỉnh sửa, bạn sẽ có một giải pháp có thể mang lại kết quả tích cực.
Quy trình tư duy thiết kế được thực hiện đúng cách trông như thế nào? Xem xét các ví dụ thực tế là một cách hiệu quả để trả lời câu hỏi đó. Dưới đây là năm ví dụ về các thương hiệu nổi tiếng đã tận dụng tư duy thiết kế để giải quyết các vấn đề kinh doanh.
1. GE Healthcare
GE Healthcare là một ví dụ về một công ty tập trung vào tính lấy người dùng làm trung tâm để cải thiện một sản phẩm dường như không có vấn đề gì. Chẩn đoán hình ảnh đã cách mạng hóa ngành chăm sóc sức khỏe, tuy nhiên GE Healthcare lại thấy một vấn đề trong cách bệnh nhân nhi phản ứng với các ca phẫu thuật. Nhiều trẻ em được quan sát khóc trong các ca phẫuthuật kéo dài trong phòng tối, lạnh lẽo với đèn huỳnh quang nhấp nháy. Xem xét điều này, nhóm của GE Healthcare đã quan sát trẻ em trong nhiều môi trường khác nhau, nói chuyện với các chuyên gia và phỏng vấn nhân viên bệnh viện để hiểu rõ hơn về trải nghiệm của họ.
Sau khi nghiên cứu sâu rộng về người dùng, các thí nghiệm liên đến bệnh viện và lặp lại, GE Healthcare đã ra mắt "Dòng sản phẩm phiêu lưu". Sáng kiến thiết kế lại này tập trung vào việc làm cho các máy chụp cộng hưởng từ (MRI) thân thiện hơn với trẻ em.
Ví dụ, "Cuộc phiêu lưu của cướp biển" biến các máy MRI từ hố đen tối tăm thành tàu cướp biển với khung cảnh bãi biển, lâu đài cát và đại dương. Bằng cách đồng cảm với những nỗiđau của trẻ em, GE Healthcare đã có thể tạo ra một giải pháp sáng tạo không chỉ thú vị mà còn tăng điểm hài lòng của bệnh nhân lên 90 phần trăm. Điều này cũng mang lại những thành công ngoài mong đợi, bao gồm cải thiện chất lượng chữa trị cho bệnh nhi và cuối cùng là tiết kiệm thời gian và nguồn lực cho khách hàng.
2. Oral B
Tư duy thiết kế không chỉ thành công trong việc tìm ra các giải pháp hiệu quả cho các công ty mà còn đưa các sáng kiến vào thử nghiệm trước khi triển khai.
Khi Oral B muốn nâng cấp bàn chải đánh răng điện của mình, họ đã nhờ đến sự giúp đỡ của các nhà thiết kế Kim Colin và Sam Hecht. Yêu cầu của công ty là bổ sung thêm nhiều chức năng cho người dùng bàn chải đánh răng điện, chẳng hạn như theo dõi tần suất đánh răng, quan sát độ nhạy cảm của nướu và phát nhạc.
Tuy nhiên, trong khi làm rõ vấn đề, Colin và Hecht chỉ ra rằng đánh răng là một hành động gây căng thẳng đối với nhiều người. Người dùng không muốn có thêm chức năng và trong nhiều trường hợp, họ nghĩ rằng việc này có khả năng gây thêm căng thẳng. Thay vào đó, họ đề xuất hai giải pháp có thể cải thiện trải nghiệm của người dùng mà không cần thêm mánh lới quảng cáo.
Đề xuất đầu tiên của họ là làm cho bàn chải đánh răng dễ sạc hơn, đặc biệt là khi người dùng đang di chuyển. Một đề xuất khác là tạo sự thuận tiện hơn cho người dùng khi đặt mua đầu thay thế bằng cách cho phép bàn chải đánh răng kết nối với điện thoại và gửi thông báo nhắc nhở. Cả hai đề xuất đều thành công vì chúng tập trung vào những gì người dùng muốn thay vì những gì công ty muốn triển khai.
3. Netflix
Mặc dù nhiều công ty đã sử dụng thành công tư duy thiết kế, Netflix đã nhiều lần tận dụng nó để trở thành một gã khổng lồ trong ngành. Trong thời gian thành lập công ty, đối thủ cạnh tranh chính của họ, Blockbuster, yêu cầu khách hàng phải lái xe đến các cửa hàng truyền thống để thuê DVD. Quy trình trả lại cũng tương tự, đây là một điểm khó khăn lớn đối với nhiều người. Netflix đã loại bỏ sự bất tiện đó bằng cách giao DVD trực tiếp đến tận nhà khách hàng theo mô hình đăng ký.
Mặc dù điều này đã cách mạng hóa ngành công nghiệp phim ảnh, nhưng thành công thực sự của Netflix nằm ở sự đổi mới của họ trong những năm qua. Ví dụ, khi công ty nhận ra DVD đang trở nên lỗi thời, họ đã tạo ra một dịch vụ phát trực tuyến theo yêu cầu để đi trước một bước. Điều này cũng vô tình loại bỏ sự bất tiện khi phải chờ DVD.
Sau đó, vào năm 2011, Netflix đã đưa tư duy thiết kế của mình tiến thêm một bước nữa và đáp ứng nhu cầu của khách hàng về nội dung độc đáo, hấp dẫn không được phát trên các mạng truyền thống. Sau đó, vào năm 2016, họ đã cải thiện trải nghiệm người dùng bằng cách thêm các đoạn giới thiệu ngắn vào giao diện của mình. Mỗi bản cập nhật lớn của Netflix đều nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng và được thúc đẩy bởi quy trình tư duy thiết kế hiệu quả.
4. Airbnb
Một cái tên quen thuộc khác, Airbnb, khởi nghiệp chỉ với khoảng 200 đô la một tuần. Sau một thời gian quan sát, những người sáng lập nhận ra rằng hình ảnh quảng cáo mà chủ nhà đăng trực tuyến không đủ chất lượng, điều này thường khiến khách hàng không muốn thuê phòng.
Để đồng cảm với khách hàng, những người sáng lập đã dành thời gian đi đến từng địa điểm, tưởng tượng xem người dùng tìm kiếm điều gì ở một nơi lưu trú tạm thời. Giải pháp của họ là gì? Đầu tư vào một chiếc máy ảnh chất lượng cao và chụp ảnh những gì khách hàng muốn xem, dựa trên quan sát của họ khi đi du lịch. Ví dụ, hiển thị mọi phòng thay vì chỉ một vài phòng được chọn, liệt kê các tính năng đặc biệt như bồn tắm nước nóng hoặc hồ bơi trong phần mô tả và làm nổi bật khu phố hoặc các khu vực gần nơi cư trú. Kết quả là gì? Một tuần sau, doanh thu của Airbnb tăng gấp đôi.
Thay vì tập trung vào việc tiếp cận nhiều đối tượng hơn, những người sáng lập Airbnb đã sử dụng tư duy thiết kế để xác định lý do tại sao đối tượng hiện tại của họ không sử dụng dịch vụ của họ. Họ nhận ra rằng thay vì tập trung vào các giá trị kinh doanh truyền thống, như khả năng mở rộng, họ chỉ cần đặt mình vào vị trí của người dùng để giải quyết các vấn đề kinh doanh.
5. UberEats
Ứng dụng dịch vụ giao đồ ăn UberEats cho rằng thành công của mình là nhờ khả năng nhắc lại nhanh chóng và đồng cảm với khách hàng.
Một ví dụ điển hình về điều này là Chương trình Walkabout của UberEats, nơi các nhà thiết kế quan sát các thành phố mà công ty hoạt động. Một số yếu tố họ kiểm tra là văn hóa ẩm thực, ẩm thực, cơ sở hạ tầng, quy trình giao hàng và giao thông. Một trong những cải tiến đến từ nghiên cứu chuyên sâu của họ là ứng dụng dành cho tài xế, tập trung vào những điểm khó khăn của đối tác giao hàng xung quanh việc đỗ xe ở các khu vực đô thị đông dân. Để giải quyết vấn đề này, ứng dụng dành cho tài xế cung cấp hướng dẫn từng bước từ nhà hàng đến khách hàng để đảm bảo quy trình giao hàng diễn ra suôn sẻ hơn.
Hiểu rằng các điểm khó khăn khác nhau giữa các vị trí địa lý giúp UberEats triển khai các nâng cấp hiệu quả cho dịch vụ của mình để giải quyết các vấn đề ở các địa điểm cụ thể.
Mặc dù những ví dụ này minh họa cho loại thành công mà tư duy thiết kế có thể mang lại, nhưng bạn cần học cách thực hành và sử dụng nó trước khi triển khai vào mô hình kinh doanh của mình. Sau đây là một số cách để thực hiện:
- Xem xét bức tranh toàn cảnh
Trong các ví dụ trên, thật dễ dàng để nói rằng các giải pháp là hiển nhiên. Tuy nhiên, hãy thử lùi lại một bước để suy ngẫm về cách mỗi công ty nghĩ về quan điểm của cơ sở khách hàng của mình và nhận ra nơi nào cần sử dụng sự đồng cảm.
- Suy nghĩ về các giải pháp thay thế
Đây là một bài tập hữu ích mà bạn có thể thực hiện với các ví dụ trên. Xem xét vấn đề mà mỗi công ty phải đối mặt và suy nghĩ về các giải pháp thay thế mà mỗi công ty có thể đã thử. Điều này có thể giúp bạn thực hành cả sự đồng cảm và ý tưởng.
- Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh của từng công ty
Một bài tập hữu ích khác là xem xét các đối thủ cạnh tranh của từng công ty. Những đối thủ cạnh tranh đó có gặp phải các vấn đề tương tự không? Họ có tìm ra các giải pháp tương tự không? Bạn sẽ cạnh tranh như thế nào? Hãy nhớ thực hiện bốn giai đoạn của tư duy thiết kế.
Tư duy thiết kế là một công cụ mạnh mẽ mà bạn có thể sử dụng để giải quyết các vấn đề kinh doanh khó khăn. Tuy nhiên, để sử dụng thành công, bạn cần áp dụng nó vào các vấn đề lớn và nhỏ.